نه فناوری‌ستایی، نه فناوری‌ستی

عالمی دیگر بباید ساخت و از نو آدمی

بندی بر دستان بشر

در روزگار ما کمتر کسی به خیال خود راه می‌دهد که با سرهم‌بندی‌کردن قطعات و کدها ابزاری بسازد برای حل یک مسئله شخصی یا جمعی. معدود کسانی هم که از عهده تولید محصولات فناوری بر می‌آیند در خدمت و اختیار شرکت‌های بزرگ و کوچک هستند و مدام در فکر کالایی‌سازی از چیزهایی که شاید درآمدی برای شرکت به‌پا کنند. برای سایر مردم اما فناوری خلاصه شده است در محصولات مصرفی فناورانه مانند گوشی هوشمند و تلویزیون و شبکه‌های اجتماعی و هر آن نوع محصولی که بر پایه زیرساخت‌های فناوری به مصرف می‌رسد، از محصولات فرهنگی ـ هنری گرفته تا خدمات مراودات اجتماعی بر بستر دیجیتال.

در این شرایط، موج‌های بازآفرینی فناورانه، هر چند سال یک‌بار، بازار محصولات و خدمات را در می‌نوردد و ما، توده مردمانی که تنها مصرف‌کننده این محصولات هستیم، گاه با شگفتی و شیفتگی و گاه با انزجار وادار می‌شویم شیوه زندگی خود را برای جادادن به این محصولات و فناوری‌ها تغییر دهیم. کنترلی هم روی تغییرات نداریم؛ تغییراتی که برایمان طراحی می‌شود، یا از طرف دولت‌ها برای بسط و تعمیق نظارت و تسلط بر جامعه یا از طرف فعالان بازار که خطوط حرکت را برای افزونه‌ساختن نرخ و حجم سودشان شناسایی و توصیه می‌کنند.

ممکن است این فناوری‌ها و محصولات‌شان گاه زندگی‌مان را بهتر سازد و گاه سخت‌تر: از فناوری‌های تولید که فشار کار روی نیروهای کار انسانی را کم می‌کند یا شرایط کار را ایمن‌تر می‌سازد تا فناوری‌هایی که صبح تا شب ما را تحت نظر گرفته‌اند و تحلیل می‌کنند. اما فصل مشترک تمامی این فناوری‌ها عدم‌ اثرگذاری اجتماعی بر اهدافی است که این محصولات اساساً برای دست‌یابی به این اهداف خلق شده‌اند.

خواننده گرامی
ادامه مطلب را می‌توانید با اشتراک دیجیتال «بازخورد» بخوانید.

با اشتراک دیجیتال:
ـــ به محتوای مطالب شماره جاری دسترسی دارید.
ـــ آرشیو کامل شماره‌های شش سال گذشته مجله در اختیارتان است.
ـــ مطالب ویژه وب‌سایت را می‌خوانید.

گزینه‌های اشتراک را در ادامه همین صفحه ببینید


اشتراک یک‌ماهه

یک ماه دسترسی به تمامی مطالب وب‌سایت + ۱ روز رایگان

۵۰

هزارتومان

اشتراک سه‌ماهه

سه ماه دسترسی به تمامی مطالب وب‌سایت + ۵ روز رایگان

۱۲۵

هزارتومان

اشتراک شش‌ماهه

شش ماه دسترسی به تمامی مطالب وب‌سایت + ۱۰ روز رایگان

۲۲۵

هزارتومان

اشتراک یک‌ساله

یک سال دسترسی به تمامی مطالب وب‌سایت + ۱۵ روز رایگان

۳۶۰

هزارتومان