داده به‌مثابۀ مالکیت

از زمان گسترش وب جهانی در دهۀ ۱۹۹۰، منتقدانِ سرویس‌های ارتباطیِ پرکاربردِ اینترنتی نسبت به سوءاستفاده از داده‌های شخصی هشدار داده‌اند. افزون‌ بر نگرانی‌های آشنا در مورد حریم خصوصی کاربران و نظارت دولتی، گروهی از نظریه‌پردازان در طول چند دهه داده‌ها ــ به‌ویژه داده‌های مربوط به افراد ــ را عنصری کلیدی در آنچه «سرمایه‌داری اطلاعاتی» نامیده‌اند، می‌دانند. این منتقدان، داده‌ای‌سازی (datafication) ــ یعنی تبدیل اطلاعات به کالا ــ را یک فرایند اقتصادی خاص برای خلق ارزش می‌دانند که سرمایه‌داری اطلاعاتی را از اشکال قبلی سرمایه‌داری متمایز می‌کند. صرف‌نظر از اینکه این منتقدان «اطلاعات» یا «سرمایه‌داری» را عنصر اصلی نگرانی خود در نظر بگیرند، در تحلیل آن‌ها داده‌ای‌سازی دو نقش ایفا می‌کند: هم فرایند تولید است و هم شکلی از بی‌عدالتی.