هنر مصنوعی یا خلاق

در ۲۵ اکتبر ۲۰۱۸، پرتره‌ای با عنوان «ادموند د بلامی» (Edmond de Belamy)، که الگوریتم یادگیری ماشینی موسوم به «شبکه زایای رقابتی» (GNA) آن را خلق کرده بود، در حراجی کریستی به قیمت ۴۳۲ هزار و ۵۰۰ دلار به فروش رسید، و درباره ماهیت هنر و هنرمندبودن آشوب و جنجالی در دنیای هنر به راه انداخت. استقبال از آثاری که هوش مصنوعی تولید می‌کند (AI generated Art) به همین‌جا ختم نشد. نقاشی «Théâtre d'Opéra Spatial» در سال ۲۰۲۲ برنده جایزه بخش هنر دیجیتال از جوایز سالانه هنرهای زیبای کلرادو شد. این نقاشی را جیسن میکل آلن با هوش مصنوعی زایای میدجرنی (Midjourney) خلق کرد. تمام این نمونه‌ها نشان می‌دهد که ما در عصری آکنده از هنرهای تولیدی با هوش مصنوعی به سر می‌بریم. به نظر می‌رسد آثاری که هوش مصنوعی در همه حوزه‌های هنری از جمله نقاشی و موسیقی و فیلم و داستان تولید می‌کند اکنون دیگر فراتر از یک سرگرمی صرف است و حتی نمی‌توان آن را فقط ابزاری کمکی دانست. چنین هنری پرسش‌های تازه‌ای را در جهان هنر برانگیخته‌ است: آیا می‌توان آثاری را که با این روش تولید می‌شوند هنر «واقعی» دانست و در این فرایند چه کسی یا چه چیزی را می‌توان خالق اثر هنری در نظر گرفت؟ و آیا این قبیل آثار با هنری که انسان خلق می‌کند تفاوت دارد؟