دیجیتالی‌شدن عبارت است از «تلفیق فناوری‌های گوناگون با هر جنبه‌ای از زندگی که قابلیت دیجیتالی‌شدن دارد». سال 2015 حدود 20 میلیارد دستگاه به شبکه آنلاین جهانی وصل بود. پیش‌بینی می‌شود در سال 2030 این تعداد به نیم تریلیون برسد. روش‌های جدید پرداخت (پرداخت‌های غیرلمسی یا پرداخت‌های همراه)، اینترنت اشیاء (اتصال دیجیتالی متقابل ماشین‌ها/ساختمان‌ها)، خانه‌های هوشمند (مثل تنظیم خودکار پرده‌ها برحسب شرایط جوی و نوری)، جابه‌جایی هوشمند (مثل مدیریت خودکار آمدوشد بر حسب کیفیت هوا) یا خدمات درمانی الکترونیک (مثل پرونده‌های پزشکی دیجیتالی یا طبابت از راه دور) تنها چند نمونه از نفوذ دیجیتالی‌شدن در حوزه‌های مختلف زندگی خصوصی و عمومی و کاری هستند.
دیجیتالی‌شدن با عدم قطعیت و تردید پیوند خورده است، زیرا مشخص نیست چه چیزی قرار است تغییر کند و چه‌موقع و چطور قرار است این تغییر اتفاق بیفتد. پیمایش اخیر کِرشنِر درباره تلقی مردم آلمان از دیجیتالی‌شدن مشخص کرد که تقریباً 40 درصد پاسخ‌دهندگان نسبت به دیجیتالی‌شدن احساس عدم اطمینان و جاماندگی می‌کنند. تردیدهای ناشی از عوامل خارجی و محیطی می‌توانند به اضطراب منجر شوند. اضطراب را می‌توان این‌گونه تعریف کرد: «علامت مشخصه دوران مدرن، از جمله فشار برای تغییر اجتماعی، که از پیشرفت‌های سریع علمی و فناورانه ناشی شده است.» اضطراب می‌تواند پیامدهای رفتاری منفی‌ای مثل عملکرد بازداشته‌شده، اجتناب یا تعامل ضعیف داشته باشد.
ما اضطراب در یک محیط دیجیتالی‌شده و دیجیتالی‌کننده را «اضطراب دیجیتالی‌شدن» می‌نامیم و بدین‌صورت تعریفش می‌کنیم: احساس تنش یا ناراحتی نسبت به ظهور فناوری‌های نو و درآمیختن آن‌ها با تمامی جنبه‌های زندگی روزمره و پیامدهایی مثل تغییر رویه عرضه و پردازش اطلاعات و درنتیجه تغییر سبک ارتباطات، کار و زندگی. به‌بیان دقیق‌تر، اضطراب دیجیتالی‌شدن فقط درباره یک فناوری خاص نیست، بلکه گستره وسیعی از احساسات و فناوری‌ها و فرایند نفوذ و تراوش‌شان به درون زندگی روزمره را نیز در بر می‌گیرد. بدین‌اعتبار، اضطراب دیجیتالی‌شدن، با تلفیق پرسپکتیو فرایند و پرسپکتیو محتوا، متمایز می‌شود از مفاهیم مشابهی نظیر استرس فناوری («استرسی که کاربران نهاییِ فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات (فاوا) تجربه می‌کنند»)، اضطراب رایانه‌ای («وضعیت اضطرابی که در آن واکنش‌های عاطفی فرد بر حسب حضور (واقعی یا انتظاری) یا عدم حضور رایانه نوسان می‌کنند») یا فناوری‌هراسی («احساس ترس، بیزاری یا معذب‌بودن هنگام استفاده از فناوری‌های نو و دستگاه‌های فنی پیچیده، به‌ویژه رایانه‌ها»). مفاهیم فوق به کاربرد یا حضور شکل خاصی از فناوری یا کلاً هر فناوری در زندگی مربوط می‌شوند، ولی کاری به تلفیق آن‌ها با همه جنبه‌های زندگی روزمره و پیامدهای این تلفیق ندارند.
خواننده گرامی
ادامه مطلب را می‌توانید با اشتراک دیجیتال «بازخورد» بخوانید.
با اشتراک دیجیتال:
ـــ به محتوای مطالب شماره جاری دسترسی دارید.
ـــ آرشیو کامل شماره‌های شش سال گذشته مجله در اختیارتان است.
ـــ مطالب ویژه وب‌سایت را می‌خوانید.
گزینه‌های اشتراک را در ادامه همین صفحه ببینید
