در گذشته، نظام‌های رسانه‌ای عمدتاً ملی بودند ولی اخیراً بازاری پدید آمده است به نام بازار رسانه‌ای تجاری جهانی. درک سازوکار رسانه‌های فعلی و آتی مستلزم شناخت نظام جهانی است، البته با در نظرگرفتن تفاوت‌ها در سطوح ملی و منطقه‌ای.

فناوری‌هایی که پدید آمد عمدتاً مربوط بودند به نظارت و انضباط کاری و کنترل اجتماعی. چنانکه مدام به ما تذکر می‌دهند، رایانه‌ها فضاهایی آزاد برای ما به‌وجود آوردند، ولی این رایانه‌ها طوری به خدمت گرفته شده‌اند که اثر معکوسی داشته‌اند.

کتاب کوچک، دیالکتیک روشنگری را می‌گویم، به هر روی، حاوی مجموعه‌ای از رهیافت‌های انتقادی به رسانه‌ها و ‏فرهنگ است و در عین حال نمایشگر کمّ‌وکیفِ احتمالیِ روش عام‌تر نقد ایدئولوژی.

داستان تحریریه‌های خبر از ابتدای تاریخ سینما و گسترش تلویزیون مورد توجه فیلم‌سازان بوده‌ است. هیجان و جذابیت جستجو و افشای رازهای سربه‌مهری چون رسوایی واترگیت حقیقتاً کم از فیلم‌های جنایی و دلهره‌آور ندارد.

خشونت بازار نیرویی مخفی است که «روزنامه‌نگاری» را تحت فشار گذاشته است. این نیرو، خیلی خلاصه بگویم، خبرنگاران را اخراج می‌کند و تحریریه‌ها را در سراسر ایالات متحده و سایر کشورها به نابودی می‌کشاند.

ساختار رسانه ــ به‌معنای عام و وسیع آن ــ و تأمین مالی رسانه در دهه‌های گذشته دستخوش تغییراتی بنیادین شده است. بخشی مهم از این تغییرات را ارتباطات دیجیتال رقم زده است.

رسانه‌های شرکتی از زمان ظهورشان تا امروز تهدیدی بزرگ برای دموکراسی تلقی شده‌اند. این رسانه‌ها که با منطق تجاری و بازاری در پی کاهش هزینه‌ها و به حداکثر رساندن سودند، بر خلاف نام‌های متکثرشان ایدئولوژی واحدی را نمایندگی می‌کنند و گاه در خدمت نمایش‌دادن چیزی و گاه در خدمت پنهان‌کردن چیزی دیگر برمی‌آیند.

افشای اطلاعات طبقه‌بندی‌شده توسط افشاگران مطابق با قوانین آمریکا مصداق تبهکاری (felony) است و در حال حاضر هیچ استثنایی وجود ندارد.

این مقاله شش علت را شناسایی می‌کند که توضیح می‌دهند چرا سرمایه به‌دنبال اتخاذ راهبردهای سرمایه‌دارانه‌ای است که منجر به تحول ساختاری صنعت رسانه می‌شوند. این شش علت عبارتند از اشباع بازار، بیش‌انباشت، گرایش به نرخ نزولی سود، تمرکز سرمایه، فشار رقابت و تبلیغات.

صحبت از اوضاع نابسامان مطبوعات و رسانه‌ها در ایران دیگر توضیح واضحات است. در سا‌ل‌های اخیر نیز در این باره کم ننوشته‌اند. همه می‌دانیم که اوضاع رسانه‌های ایران قمر در عقرب است.