علم کسب‌وکاری انسانی است و مانند هر فعالیت دیگر انسانی از کنشگرانش و جامعه‌ای که در آن حضور دارد، تأثیر می‌پذیرد. شاید کسانی که در باب ماهیت علم و روند توسعه علم تحقیق می‌کنند بحث و اختلاف نظر داشته باشند که آیا علم نهاد و سازه‌ای تماماً اجتماعی است یا می‌توان در روند کار علمی ماهیتی مجرد و بیرون از آن متصور بود. اما تقریباً کسی شک ندارد که علم درون جامعه و به دست افراد پیش می‌رود، آن‌هم با سودها و سوگیری‌ها و هراس‌ها و نگرانی‌های برآمده از شرایط اجتماعی. این عوامل ــ حتی اگر بر ماهیت مستقل علم اذعان داشته باشیم که باید فارغ از محیط با استناد بر روند استدلالی و منطقی و آزمایش و تجربه و تکرار و اصلاح پیش برود ــ باعث خواهد شد در مواردی که فشارهای اجتماعی از هر سوی طیف‌های سیاسی، اجتماعی، آیینی، فرهنگی و اقتصادی بر بدنه کنشگران علم وارد می‌شود، در بهترین شرایط علم تنها به شکل کاریکاتوری در حوزه‌ای خاص رشد کند و قطع ارتباطش با حوزه‌هایی که فشارهای محیط مانع رشد آن می‌شوند چهره‌ای غیرواقعی از جهان اطراف در اختیار ما قرار دهد و درنتیجه تصمیم‌گیری ما در مواجهه با محیط اطراف و رویدادهای آن نیز تبدیل به تصمیماتی کاریکاتوری شود.
خواننده گرامی
ادامه مطلب را می‌توانید با اشتراک دیجیتال «بازخورد» بخوانید.
با اشتراک دیجیتال:
ـــ به محتوای مطالب شماره جاری دسترسی دارید.
ـــ آرشیو کامل شماره‌های شش سال گذشته مجله در اختیارتان است.
ـــ مطالب ویژه وب‌سایت را می‌خوانید.
گزینه‌های اشتراک را در ادامه همین صفحه ببینید
