نخستین گامهابهسوی آزادی بیان در جهان باستان
فکر آزادی ابراز عقیده در یونان باستان: در دموکراسی مستقیم آتن باستان، همۀ شهروندان از حق مشارکت در تصمیمگیریهای عمومی برخوردار بودند ولی در ضمن نباید فراموش کرد که از کل جمعیتِ سیصد هزار نفری آتن فقط سی هزار نفرشان «شهروند» بهحساب میآمدند. بهعبارت دیگر، فقط ده درصد جمعیت از حق مشارکت سیاسی و حق ابراز عقیده برخوردار بودند. عالیمرتبهترین مرجع اقتدار آتن در آن زمان مجلس عوام بود که همۀ مردان بالغ آزاد (یا غیر برده) میتوانستند در آن شرکت کنند. این مجلس سالانه ده بار تشکیل میشد. قدرت حکومت در دست شورایی بود متشکل از پانصد شهروند که هر دوره به قید قرعه انتخاب میشدند. این سازوکار ضامن مشارکت گستردۀ شهروندان در بهکارگیری قدرت عمومی بود. ارسطو در وصف نظام سیاسی آتن میگفت: «نوبتی حاکم شدن و تابع شدن» و تأکید داشت که «انسان جانوری سیاسی است».