انسان در مقام سرویس

بهار سال 1770 هدیه پرهیجانی به دربار ماریا ترزا در وین پیشکش شد و آن چیزی نبود جز اولین ربات شطرنج‌باز تمام‌اتوماتیک دنیا: تُرک مکانیکی (Mechanical Turk). ربات‌ها و شبیه‌سازی‌های مکانیکی همه‌ فکر و ذکر جامعه فنی آن دوره بودند. اما این ماشین داستان دیگری داشت. ترک مکانیکی می‌توانست استراتژی حریف را تشخیص دهد و متناسب با آن مهره‌ای را جابجا کند؛ شگفت اینکه همه حرکاتش عالی بود. ترک مکانیکی سال‌ها تماشاچیان را مسحور خود کرده بود. با ناپلئون بناپارت بازی کرد و مچ او را موقع تقلب گرفت. به‌رغم تلاش‌های فراوان (حتی از طرف ادگار آلن پو) راز تکنولوژی مستتر در مهارت جادوییِ تُرک تا اندکی پیش از آنکه طی یک سانحه‌ آتش‌سوزی در قرن نوزدهم نابود شود، پوشیده باقی ماند.