خواننده گرامی
ادامه مطلب را می‌توانید با اشتراک دیجیتال «بازخورد» بخوانید.
با اشتراک دیجیتال:
ـــ به محتوای مطالب شماره جاری دسترسی دارید.
ـــ آرشیو کامل شماره‌های شش سال گذشته مجله در اختیارتان است.
ـــ مطالب ویژه وب‌سایت را می‌خوانید.
گزینه‌های اشتراک را در ادامه همین صفحه ببینید
در شماره هفدهم بازخورد سه کتاب معرفی می‌شود: دو کتاب اول در حوزه روزنامه‌نگاری و تحولاتی است که رسانه‌های خبری را در دهه‌های اخیر دگرگون کرده‌اند. رسانه‌ها نه‌فقط از نظر شکلی که در تولید محتوا نیز تحت تأثیر فناوری هستند. فناوری در روزگار ما به کار تولید اخباری آمده است که در گذشته بسیار دور ذهن می‌نمود. اکنون روزنامه‌نگاری قادر است به کمک فناوری‌هایی نظیر هوش مصنوعی و داده‌کاوی قدم در حوزه‌هایی نو بگذارد. کتاب سوم نیز در زمینه ارتباطات سیاسی و پروپاگانداست که به بهره‌گیری داعش از رسانه‌ها می‌پردازد.
خودکارسازی اخبار
نیکلاس دیاکوپولوس، استادیار مطالعات ارتباطی و علوم رایانه‌ای در دانشگاه نورث‌وسترن، در کتاب خودکارسازی اخبار: چطور الگوریتم‌ها در حال بازنویسی رسانه‌ها هستند با دلیل نشان می‌دهد که امروزه دوران الگوریتم‌های خبری است و بی‌شک در آینده الگوریتم‌ها از اساس روزنامه‌نگاری را متحول خواهند کرد. او می‌نویسد رسانه‌های خبری بیش‌ازپیش در حال بهره‌بردن از الگوریتم‌ها در کل زنجیره تولید اخبار هستند تا میزان کارایی و تأثیرگذاری خبرها را افزایش دهند. نویسنده به نحوه استفاده روزنامه‌نگاران از ابزارهای خودکار و رایانه‌ای می‌پردازد و نشان می‌دهد که آن‌ها با این ابزارها قادر به انجام چه کارهایی هستند که پیش‌تر از انجام آن ناتوان بودند. برای مثال، روزنامه‌نگاران تحقیقی قادرند با استفاده از داده‌کاوی و یادگیری ماشینی به نتایجی برسند که از عهده یک یا چند روزنامه‌نگار خارج است. یا اینکه روزنامه‌نگاران می‌توانند در حال حاضر از منابع بسیار گسترده‌تری از گذشته استفاده کنند و در خبرها وگزارش‌هایشان از آن‌ها بهره بگیرند. دیاکوپولوس در کتاب حاضر می‌کوشد به این پرسش‌ها نیز پاسخ دهد: چه کسانی الگوریتم‌ها را طراحی و با آن‌ها کار و مدیریت‌شان می‌کنند؟ به عبارت دیگر، چه کسانی داده‌هایی را که به الگوریتم‌ها خورانده می‌شوند و آن‌ها را آموزش می‌دهند، تعریف و محاسبه و از آن‌ها نمونه‌گیری می‌کنند؟ و آیا در این میان، اصول حرفه‌ای روزنامه‌نگاری رعایت می‌شود؟
گردآوری اخبار و دانش دست‌دوم
کتاب جدید مارک کودینگتون درباره «گردآورنده‌های خبر» است. «گردآورنده‌های خبر» وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌هایی هستند که اخبار سایر رسانه‌ها را جمع‌آوری و دسته‌بندی، یا حتی با بسته‌بندی متفاوتی به مشتریان خود عرضه می‌کنند. «گوگل نیوز»، «یاهو نیوز»، «اپل نیوز» از مهم‌ترین گردآورنده‌های اخبار در دوران حاضرند. در سال‌های اخیر، رسانه‌های خبری با گردآورنده‌های اخبار درگیر شده‌اند و مدعی‌اند گردآورنده‌ها بیشترین استفاده را از آن‌ها می‌برند اما سهمی چندانی از درآمد حاصل از تبلیغاتی که عملاً با اخبار تولیدی آن‌ها به دست آورده‌اند نمی‌برند. مارک کودینگتون در کتاب گردآوری اخبار: دانش دست‌دوم و افول اقتدار روزنامه‌نگارانه نشان می‌دهد که چگونه اخبار از رسانه‌ها گردآوری می‌شوند و به اپلیکیشن‌های خبری تلفن‌های هوشمند و ایمیل‌های ما راه پیدا می‌کنند، و درنهایت به تایم‌لاین رسانه‌های اجتماعی ما خورانده می‌شوند. او این اخبار گردآوری‌شده را نوعی اخبار دست‌دوم می‌داند که عملاً به دانش ما از محیط پیرامون‌مان شکل می‌دهند. نویسنده در این کتاب می‌کوشد به این سؤال پاسخ دهد که آیا شیوه کسب خبر در قرن بیست‌ویکم ــ به این صورت که اخبار جای دیگری تولید شوند و سپس در جای متفاوتی بسته‌بندی و عرضه شوند ــ آن اصول و ارزش‌های روزنامه‌نگارانه سابق را حفظ کرده است یا با نوعی روزنامه‌نگاری جدید مواجهیم که گول‌زننده و خطرناک است؟
رسانه‌های اجتماعی و داعش
کتاب حاضر ماحصل مشاهدات و مصاحبه با افرادی است که در کسب‌وکارهای گردآوری اخبار کار می‌کنند و روایت می‌کند که آن‌ها چطور اخبار را ارزش‌گذاری و دوباره بسته‌بندی می‌کنند و حیات خود را در حاشیه روزنامه‌نگاری ادامه می‌دهند. این افراد در حاشیه‌اند اما در بطن سازوکار اطلاع‌رسانی به مخاطبان قرار گرفته‌اند و به ذهنیت آن‌ها شکل می‌دهند.
انتشارات راتلج به‌تازگی کتابی به چاپ رسانده است تحت عنوان رسانه‌های اجتماعی و داعش: آیا روابط عمومی می‌تواند جایی که دیپلماسی معمول شکست می‌خورد موفق شود. الا مینتی در کتاب حاضر به نحوه استفاده داعش از فنون روابط‌عمومی و پلتفرم‌های اجتماعی می‌پردازد و نشان می‌دهد چطور داعش توانست با استفاده از تکنیک‌های رسانه‌ای گفتمان افراط‌گرایان را متحول کند. آن‌ها برای عضوگیری و عملیات تروریستی و بسترسازی به‌منظور حضور فیزیکی در سرزمین‌های هدف خود، به‌شدت روی پروپاگاندای رسانه‌ای خود کار کرده‌اند. این کتاب در واقع مطالعه‌ای است میان‌رشته‌ای که دیپلماسی بین‌المللی و ظهور بنیادگرایی و روابط‌عمومی را به هم پیوند داده است. نویسنده در این کتاب مشخصاً بر روی استفاده بنیادگرایانه از اینترنت و رسانه‌های اجتماعی مطالعه کرده است.
